
مروری بر ساختار ژلاتین و کاربردهای آن
انواع ژلاتین
ژلاتینی که در صنایع غذایی استفاده می شود از هیدرولیز جزئی کلاژن حاصل از پوست، بافت همبند و استخوان های حیوانات تولید میگردد. ژلاتین براساس نوع فرآوری و ماده خام اولیه به نوع A و B طبقه بندی میشود. ژلاتین نوع A به روش اسیدی عمل آوری شده و مواد اولیه خام آن پوست و استخوان حیوانات است. ژلاتین نوع B به روش قلیایی عمل آوری شده و مواد اولیه آن استخوان و پوست است. غلظت ژلاتین نوع A نسبت به ژلاتین نوع B کمتر است.
منشا ژلاتین حیوانی چیست؟
ژلاتین حیوانی از هیدرولیز استخوان، پوست و بافت پیوندی حیوانات بدست میآید و به دو بخش حلال و غیر حلال تقسیم میشود. ژلاتین حلال از استخوان و پوست گاو که ذبح اسلامی شده است استخراج میشود و ژلاتین غیر حلال عمدتا از استخوان و پوست خوک بدست میآید که دلیل آن ارزان تر تمام شدن قیمت تولید ژلاتین با این مواد اولیه است. همچنین در برخی از آداب و رسوم ها و عقاید مذهبی، موارد پزشکی یا مثلا در رژیمهای گیاهخواری ممنوعیت استفاده از فرآورده های حیوانی وجود دارد که در این موارد نمیتوان از ژلاتین حیوانی استفاده نمود و ژلاتین گیاهی جایگزین آن میشود.
منشا ژلاتین گیاهی چیست؟
حتما شنیده اید که به بسیاری از گیاهخواران توصیه میشود از ژلاتین گیاهی استفاده کنند درحالی که ژلاتین تنها از حیوانات به دست میآید و به هیچ عنوان منشا گیاهی ندارد اما آگار (نوعی جلبک) و پکتین (کربوهیدرات گیاهی) ازجمله ترکیباتی هستند که میتوان جایگزین ژلاتین کرد. پکتین یک پلیمر اشتقاقی قندی اسیدی است که از ساختار های ژلاتینی گیاهی موجود در میوه و سبزی به دست میآید و قدرت جذب آب بسیار بالاتری نسبت به ژلاتین های حیوانی دارند و از این نظر مصرف آن به صرفه میباشد.

تفاوت پودر ژلاتین و ژلاتین ورقه ای
ژلاتین به دو شکل پودر و ورقه های ژلاتین تولید میشود. استفاده از ورقه های ژلاتین بیشتر برای آشپز های حرفه ای میباشد زیرا این ورقه ها بعد از حل شدن در آب رنگ شفافتری داشته و از نظر طعم نیز کیفیت بالاتر دارند. هر دو نوع ژلاتین از لحاظ ارزش تغذیهای تفاوتی با هم ندارند و تنها در حالت و شکل آنها و نحوه آماده سازی متفاوت میباشند.
ترکیبات کلی ژلاتین
پروتئین: ۹۰-۸۴ درصد
نمک معدنی: ۲-۱ درصد
آب: ۱۵ – ۸ درصد
فاکتور شفافیت یکی از ویژگیهای مهم در ارزیابی کیفیت ژلاتین خوراکی است. این ویژگی میتواند تأثیر قابل توجهی بر روی پذیرش و تجربه مصرفکننده داشته باشد.
در ادامه به بررسی تأثیر فاکتور شفافیت بر کیفیت ژلاتین خوراکی و عواملی که بر آن تأثیر میگذارند، میپردازیم

تعریف شفافیت
شفافیت به میزان عبور نور از یک ماده اشاره دارد. در مورد ژلاتین خوراکی، شفافیت به معنای وضوح و عدم وجود ذرات معلق، رنگها یا ناخالصیها در ژل است. ژلاتین شفاف معمولاً به عنوان نشاندهنده کیفیت بالاتر و خلوص بیشتر در نظر گرفته میشود.
تاثیر بر کیفیت
پذیرش مصرفکننده: شفافیت بالا معمولاً به معنای کیفیت بهتر و خلوص ژلاتین است، که میتواند بر تصمیم خرید مصرفکنندگان تأثیر بگذارد. محصولات شفاف معمولاً جذابتر و خوشایندتر به نظر میرسند.
طعم و عطر: شفافیت میتواند به طور غیرمستقیم بر طعم و عطر محصول تأثیر بگذارد. وجود ناخالصیها و ذرات معلق میتواند طعم و عطر ژلاتین را تحت تأثیر قرار دهد.
کاربردها: در برخی کاربردها مانند دسرها و شیرینیها، شفافیت میتواند بر نحوه ترکیب و پخش مواد دیگر تأثیر بگذارد. ژلاتین شفاف معمولاً به خوبی با دیگر مواد ترکیب میشود و باعث ایجاد بافت یکنواختتری میشود.
عوامل مؤثر بر شفافیت
منبع ژلاتین: نوع منبع (مثلاً ژلاتین حیوانی یا گیاهی) میتواند بر شفافیت تأثیر بگذارد. ژلاتینهای با کیفیت بالا معمولاً شفافتر هستند.
روش تولید: فرآیند استخراج و تصفیه ژلاتین نیز بر شفافیت آن تأثیر میگذارد. روشهای تصفیه بهتر معمولاً به تولید ژلاتین شفافتر منجر میشوند.
شرایط نگهداری: نگهداری نامناسب میتواند منجر به کاهش شفافیت و کیفیت ژلاتین شود. دما، رطوبت و نور میتوانند بر کیفیت و شفافیت تأثیر بگذارند.
خواص مفید ژلاتین
- این ماده شامل گلیسین و پرولین که دو اسید آمینه مهم برای سلامتی میباشد و میتواند موجب تقویت غضروفها، بافت ها و بهبود قابلیت ارتجاعی اندام ها شود. در نتیجه مصرف ژلاتین، درد مفاصل را تا حدود زیادی کاهش میدهد.
- تحقیقات نشان داده است که مکمل های ژلاتین برای سلامت روده مفید هستند و پارگیهای موجود در آسترروده را ترمیم میکنند.
- مصرف ژلاتین باعث ایجاد غلظت در پودینگها، ماست، آبنبات، دسرهای میوهای، بستنی، مارشمالو و موارد دیگر میگردد. از این ماده میتوان در مایعات و نیمه جامدات برای ایجاد قوام بیشتر استفاده نمود.
- ژلاتین هیچ چربی یا کربوهیدراتی ندارد بنابراین مصرف آن باعث افزایش وزن نخواهد شد. از طرفی در رژیمهای پر پروتئین به دلیل ایجاد احساس سیری اشتها را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد که این موضوع باعث کاهش وعدههای غذایی و به طبع آن کاهش وزن خواهد شد.
- مصرف 3 گرم ژلاتین پیش از خواب میتواند باعث افزایش کیفیت خواب و رفع کامل خستگی گردد.
معایب ژلاتین
مصرف زیاد ژلاتین خیلی سریع میتواند بدن شما را تحت الشعاع قرار دهد و سبب ایجاد یبوست و نفخ شود.
افزودن دیدگاه